DOKTORTİME

PROFESSİONAL ELMİ-TİBBİ PLATFORMA

XƏBƏRLƏR

Piylənmə Sürətlə Artır

Yeni bir araşdırma dünyada 1 milyarddan çox insanın piylənmə ilə yaşadığını təxmin edir. Piylənmə tibbdə artıq çəki hesab olunur.
Lancet tibb jurnalında dərc olunan araşdırmada hər səkkiz nəfərdən birinin piylənmə problemi olduğu bildirilib. Tədqiqatçıların fikrincə, 2022-ci ildə yetkin şəxslərin təxminən 43%-i artıq çəkidən əziyyət çəkəcək.
Tədqiqat göstərir ki, bütün dünyada böyüklər arasında piylənmə 1990-cı ildən bəri iki dəfə artıb. Eyni dövrdə 5-19 yaş arası gənclərdə piylənmə əmsalı 4 dəfə artıb.
Piylənmə sağlamlıq problemlərinin və vaxtından əvvəl ölümlə güclü şəkildə əlaqələndirilmişdir.
Lancet-in məlumatına görə, tədqiqatçılar 222 milyon insanı əhatə edən məlumatlardan istifadə ediblər.
ÜST-nin baş direktoru Tedros Adhanom Ghebreyesus, araşdırmanın “erkən yaşdan yetkinliyə qədər piylənmənin qarşısının alınması və idarə olunmasının vacibliyini müəyyən etdiyini” söylədi.
ÜST bildirir ki, 2022-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Assambleyasında üzv dövlətlər piylənmə ilə mübarizə üzrə agentlik planını qəbul ediblər. İndiyə qədər 31 hökumət planın məqsədlərinə çatmaqla piylənmənin azaldılmasında liderlik edir.
Bura hökumətlərin uşaqlara zərərli qida və içkilərin “zərərli” marketinqi ilə bağlı yeni qaydaların qəbul edilməsi, məktəb və qidalanma siyasətinin təkmilləşdirilməsi, sağlam qidaların qiymətlərinin aşağı salınması, əhalinin sağlam qidalanma və idmanla bağlı məlumatlılığının artırılması, məktəblərdə fiziki fəaliyyət tələblərinin gücləndirilməsi daxildir.
Imperial College-dən Ezzati qeyd edib ki, bir çox zəngin ölkələrdə piylənmə nisbətləri artmır, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə isə bu nisbət sürətlə yüksəlir. O qeyd edib ki, bəzi ölkələrdə “ikiqat yük” adlandırdığı qidalanma problemi ilə üzləşən çoxlu sayda artıq çəkili insanlar var.
ÜST-dən Françesko Branka deyib: “Keçmişdə biz piylənməni zənginlərin problemi hesab edirdik. Piylənmə bütün dünyanın problemidir”.
Bu tədqiqat 2017-ci ildən bəri mövzu ilə bağlı ilk böyük hesabatdır və bu hesabatda 1500-dən çox alim iştirak edib. Həmin hesabatda beş yaşdan yuxarı təxminən 774 milyon insanın piylənmə ilə yaşadığı təxmin edilir.
Piylənmənin pəhriz və fiziki hərəkətlə qarşısını ala bilməyənlərin dərman preparatları və ya cərrahi əməliyyat kimi tibbi müdaxilələrin olunması tövsiyə olunur.